گاز زنون (Xe)

گـاز زنـون(Xe)

این گــاز در گروه گــازهای نجیـب قـرار دارد و اولیـن بار توسط موریس تراورز و میلیام رامزی، از تقطیر جز به جز هوای مایع حاصل شد. زنون بی رنگ و بو و غیر واکنشی است. زنون در دسته گاز های سنگین قرار دارد و به علت چگالی بالاتر از هوا در لایه های زیرین جو بیشتر یافت می شود. بر عکس گـاز هلیـوم که به سمـت لایه های بالایی فرار می کند. ایزوتوپ های مختلفی از این گــاز تا کنـون شناسـایی شده است که برخی پایدار و برخی ناپایدار هستند. زمانی که زنون دچار بر انگیختگی شود نور آبی زیبایی از خود آزاد می کند.

گاز زنون در کارخانه های جداسازی هوا که حجم بسیار بزرگی داشته باشند تولید می شود(زنـون در هـوا غلظت ناچیزی دارد). در جریـان جدا سـازی هـوا مخلوطـی از گـاز زنـون و کریپتـون استخــراج و بعــد از تصفیـه و تقطیــر جداگانـه زنـون خالص استخراج می شود.

کاربـرد گـاز زنـون

• در برخی از لیزرهای ایگزایمر و یونی مورد استفاده است
• در صنایع روشنایی لامـپ های سدیـم و جیـوه که بصـورت گستـرده در فضـاهای باز مورد استفـاده قـرار میگیرند توسط زنون پر می شوند
• در چراغ اتومبیل، فلش دوربین، لامپ های ویدئو پرجکشن، زمین فوتبال و….
• در اسکنر CAT از گاز زنون استفاده می شود
• برای واسنجی و طیف سنجی جرمی استفاده می شود
• از مخلوط زنـون با متان برای اشـکار سازی تابشـی (اتـاق های یونیزاسیـون، تشخیـص یـد رادیواکتیـو در آزمایشگاه تومور) استفاده می شود
• از ایزوتوپ های زنون در نشانگرهای ردیابی MRI استفاده می شود

گـاز زنـون و اطلاعـات ایمنـی آن

زنون گاز ساکنی است و دارای خاصیت خفقان آور می باشد. تنفس زنون به مقدار زیاد باعث سرگیجـه، حالت تهـوع، استفـراغ، کم شدن هوشیـاری و مـرگ می شود. به میزان کاهــش اکسیژن هـوا توسط آن گـاز (فشار جزئی) اثرات گاز زنون نیز می تواند متغیر باشد.